ارزیابی تأثیر آلودگی نفتی بر شدت آب‌گریزی خاک در بختیاردشت اصفهان

حضور ترکیبات نفتی در خاک می­تواند سبب بروز سمیت برای انسان و سایر موجودات زنده و نیز آلودگی آب­های زیر­زمینی شود. هیدروکربن­های نفتی به دلیل قابلیت زیست تخریبی­شان یکی از شایع­ترین گروه­های آلوده­کننده آلی در محیط زیست می­باشند. بنابراین پالایش مکان­های آلوده به ترکیبات نفتی امری ضروری و مهم می­باشد. این مطالعه با هدف تعیین پراکنش و شدت آلودگی نفتی ناشی از پسماند­های نفتی پالایشگاه اصفهان و تأثیر آن بر اندازه آب­گریزی خاک با استفاه از روش زمین آماری در منطقه بختیاردشت اصفهان انجام شد. نمونه­برداری از خاک در 100 مکان با الگوی شبکه­ای به فاصله 100 متر انجام شد. متغیرهای هیدروکربن­های نفتی کل، آب­گریزی خاک و برخی خصوصیات خاک اندازه­گیری شدند. بر اساس نتایج، متغیرها از مدل نیم­تغییرنمای کروی پیروی کرده و دارای ساختار مکانی متوسط بودند. خاک منطقه در اغلب مکان­ها دارای غلظت هیدروکربن­های نفتی کل بیش از حد مجاز جهانی در خاک (1/0 درصد) بودند. تغییر پذیری و توزیع مکانی آب­گریزی خاک عمدتاً به وجود ترکیبات هیدروکربن­های نفتی کل در منطقه وابسته شد. ترکیبات نفتی به علت قرار گرفتن به صورت پوشش­های آب­گریز در سطوح خاکدانه باعث افزایش آب­گریزی شدند. بیش­تر خاک­های منطقه به علت غلظت متفاوت آلاینده­های نفتی در خاک در گروه­های نسبتاً آب­گریز (5 تا 60 ثانیه) تا بی­نهایت آب­گریز (بیش از 3600 ثانیه) قرار گرفتند و به نظر می­رسد با کاهش نفوذ آب به خاک، کاهش رطوبت خاک و تشدید روان­آب، سبب محدودیت در فراهمی آب در خاک برای رشد گیاه شود.